၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ပီကင္း ႏိုင္ငံျခားဘာသာ တကၠသိုလ္မွ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကားမ်ား ေလ႔လာမႈ ဌာနကို အေျခခံထား၍ ၊ အဂၤလိပ္ ဘာသာစကား သင္ၾကားမႈ ဌာနတို႔မွ သုေတသန ျပဳသည့္ နည္းပညာမ်ားအား အတုယူ၍၊ ဤဌာနကို တည္ေထာင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုႏွစ္မွာပင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ဌာနအား ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာနမွ “သာမာန္ အထက္တန္းေက်ာင္း လူမႈပတ္၀န္းက်င္ ေလ႔လာ သင္ၾကားမႈ ဘာသာရပ္ အထူး သုေတသနျပဳ ဌာန”အျဖစ္ တည္ေထာင္ရန္ ခြင့္ျပဳမႈ ေပးခဲ႔သည္။
ဌာနမွ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား သင္ၾကားမႈ သီအိုရီမ်ား၊ ႏိုင္ငံျခားဘာသာႏွင့္ ဘာသာစကား ႏွစ္မ်ိဳး ႏို္င္းယွဥ္ သုေတသနျပဳမႈ တို႔အားအဓိက ေလ႔လာ သုေတသနျပဳရာ စီမံကိန္းနွစ္ရပ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားျပီး၊ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား သင္ၾကားမႈ ေလ႔လာမႈႏွင့္ စစ္ေဆးမႈ ပညာတို႔အား သုေတသနျပဳမႈ၏ အေျခခံ အသံုးျပဳ ပညာရပ္မ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားသည္။ ဌာန၏ အဓိက လုပ္ငန္မ်ားမွာ (၁) အေရးၾကီးေသာ သုေတသနျပဳမႈ စီမံကိန္းမ်ားအား လက္ခံ က်င္းပ၍၊ ထိုသုေတသနျပဳမႈမ်ား အေကာင္အထည္ေ ပၚလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ သုေတသန ရလာဒ္ေကာင္းမ်ား ရရွိေစျခင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ျမင္႔ နာမည္ရ သုေတသနျပဳ ဌာန ျဖစ္ေျမာက္ လာေစေရး၊ (၂) အဆင္႔ျမင္႔ သုေတသနျပဳသူမ်ားအား ေမြးထုတ္ႏိုင္ေရး၊ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ ေလ႔လာတီထြင္မႈ အဖြဲ႔မ်ားကို ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ေရး၊ (၃) ႏိုင္ငံေတာ္အဆင္႔ ပထမတန္းစား ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား သင္ၾကားမႈ ဆိုင္ရာ စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္ သတင္း အခ်က္အလက္ ျဖန္႔ေ၀မႈဌာန တည္ေဆာက္ေရး၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအား ျပဳလုပ္ႏိုင္ေရး၊ (၄) တရုတ္ႏိုင္ငံရွိ ႏိုင္ငံျခားသာသာ သင္ၾကားမႈ အတြက္ လမ္းသစ္ တီထြင္မႈႏွင့္ တိုးတက္မႈ အတြက္ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ကူညီ ေထာက္ပံ႔ေပးႏိုင္ေရး တို႔ျဖစ္တည္။
ဌာနတြင္ လက္ရွိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနေသာ ၀န္ထမ္းေပါင္း (၁၃)ဦးရွိသည္။ (၁၀)ဦးမွာ ပါေမာကၡမ်ား ျဖစ္ျပီး၊ က်န္(၂)ဦးမွာ လက္ေထာက္ ပါေမာကၡ ျဖစ္သည္။ ဆရာမ်ား အားလံုးမွာ PHDဘြဲ႔ ရထားသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ဌာနသည္ ျပည္းတြင္း ျပည္ပမွ အခိ်န္းပိုင္း သုေတသန ျပဳမ်ားအား (အားလံုးမွာ PHDဘြဲ႔ ရထားသူမ်ား) ေခၚယူထားသည္။ ဌာနမွာ သုေတသနျပဳမႈ စီမံခ်က္မ်ားအား အဓိက ဦးတည္ခ်က္ အျဖစ္ထားရွိျပီး၊ သုေတသန ျပဳမႈ ရလာဒ္မ်ားစြာအား ေဖၚထုတ္နိုင္ေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၅ခုႏွစ္ အတြင္း၊ ဌာနမွ သုေတသန စီမံခ်က္ေပါင္း (၄၆)ခုအား ျပဳလုပ္ရန္ ခြင္႔ျပဳခ်က္ ရရွိျပီး၊ ထိုအတြင္းမွ (၁၂)ခုမွာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ The National Social Science Fund of China အဖြဲ႕အစည္းမွ ရန္ပံုေငြ ကူညီ ေထာက္ပ့ံေပးေသာ စီမံခ်က္မ်ား ျဖစ္ျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အဆင္႔ျမင့္ ပညာေရး သုေတသနစီမံခ်က္ (၃)ခု၊ ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာန၏ အေရးၾကီးေသာ အထူးစီမံခ်က္ (၁၁)ခု တို႔အား ျပဳလုပ္ခဲ႔ျပီး၊ ျပည္နယ္ႏွင့္ Humanities and Social Sciences ၏ ထူခၽြန္ဆုေပါင္း မ်ားစြာအား ရရွိခဲ႔သည္။ ဤအဖြဲ႔တြင္ ပါ၀င္ေသာ သုေတသန ျပဳသူမ်ားမွ စာတမ္းႏွင့္ စုစည္း ထုတ္ေ၀မႈ စာအုပ္ေပါင္း (၄၃၀)ကို ေရးသား ထုတ္ေ၀ႏိုင္ခဲ႔သည္။ ဌာနမွ ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကား သင္ယူမႈႏွင့္ အသံုးျပဳမႈ ဘာသာစကား ပညာရပ္ (Apply Linguistic)ဆိုင္ရာ ဂုဏ္ထူးတန္းနွင့္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ဆိုင္ရာ အတန္းမ်ားကို ဖြင့္လွစ္ထားျပီး၊ ႏွစ္စဥ္ပင္ သံုးႏွစ္ၾကာ သင္ယူေလ႔လာ ရသည္ ဂုဏ္ထူးတန္း ေက်ာင္းသား (၂၀)ခန္႔ႏွင့္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ အတြက္ သင္ယူမည့္ ေက်ာင္းသားေပါင္း (၂၀)ခန္႔အား လက္ခံေခၚယူခဲ႔ျပီး၊ ယခုအခ်ိန္တြင္ ထပ္ဆင့္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ေလ႔လာသူ (5)ဦးအားလည္း လက္ခံ သင္ၾကားလွ်က္ ရွိသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား သုေတသန ျပဳသူမ်ားအား အဓိက ေမြးထုတ္ေပးေသာ ေနရာ ျဖစ္သည္။
တရုတ္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား သုေတသနမွ ထပ္မံ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ဌာန(3)ခုမွာ–
ပညာေရးေကာလိပ္
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၁၇)ရက္ေန႔တြင္ ပီကင္း ႏိုင္ငံျခားဘာသာ တကၠသိုလ္ ပညာေရးဌာနအား စတင္ တည္ေထာင္ခဲ႔သည္။ ပညာေရးဌာန တည္ေထာင္ျခင္းမွာ က်ႏု္ပ္တို႔ေက်ာင္း၏ပညာသင္ၾကားေရး ဘာသာရပ္ တိုးတက္မႈွ တြန္းအားေပးမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္လာေစရန္ ၊ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား သင္ၾကားမႈႏွင့္ ဆရာမ်ား၏ သုေတသနျပဳမႈ အရည္အေသြးကို ျမွင့္တင္ေပးရန္ ျဖစ္ျပီး၊ ပီကင္း ႏိုင္ငံျခား ဘာသာတကၠသိုလ္၏ ထူျခားခ်က္မ်ား ပါ၀င္ေသာ ႏိုင္ငံအတြင္း အရည္အေသြး အျမင္႔ဆံုးေသာ ဆရာမ်ားအား ေမြးထုတ္ေပးရန္ ျဖစ္သည္။
ယခုအခါ ပညာေရးေကာလိပ္မွ ဆရာမ်ားအဖြဲ႔သည္ တရုတ္ ႏိုင္ငံျခားဘာသာ ေလ႔လာ သင္ၾကားမႈ သုေတသနဌာနအား အေျခခံထားျပီး၊ ပါေမာကၡႏွင့္ လက္ေထာက္ ပါေမာကၡ ဦးေရ စုစုေပါင္း (၅)ဦးရွိျပီး၊ အားလံုးမွ (PHD)ေဒါက္တာဘြဲ႕ရမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုအတြင္းမွ ပါေမာကၡ (၄)ဦးမွာ (PHD)ဘြဲ႔လြန္တန္းအား သင္ၾကားေသာ ဆရာမ်ား ျဖစ္ျပီး၊ က်န္(၁)ဦးမွာ လက္ေထာက္ ပါေမာကၡ ျဖစ္သည္။
ပညာေရးဌာန၏ ယခုလက္ရွိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္လွ်က္ ရွိေသာဆရာမ်ာ၏ အရည္အေသြး ျမွင့္တင္ေရး အတြက္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားမွာ ေကာင္းမြန္ေသာ ရလာဒ္ေကာင္းမ်ားအား ရရွိခဲ႔သည္။ ဥပမာအားျဖင္႔ တကၠသိုလ္မ်ား၏ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္၏ လူငယ္ဆရာမ်ား မြမ္းမံ သင္တန္းအား (၁၀)ႏွစ္ ဆက္တိုက္ က်င္းပႏိုင္ခဲ႔သည္။ ပီကင္းျမိဳ႕ အလယ္တန္းႏွင့္ မူလတန္း ဆရာမ်ား မြမ္းမံသင္တန္ စီမကိန္း (အဂၤလိပ္ ဘာသာ) အာလည္း လက္ခံ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ႔သည္။ ေနာင္တြင္လည္း အလုပ္သင္ ဆရာမ်ား၏ ပညာေရး မြမ္းမံ သင္တန္း အပိုင္းကိုလည္း တျဖည္းျဖည္း ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ အလုပ္သင္ကာလႏွင့္ အလုပ္၀င္ျပီးေနာက္ ဆရာမ်ား၏ အဆင္႔ျမင့္ မြမ္းမံ သင္တန္းမ်ားအား ပံုမွန္ ေဆာင္ရြက္ သြားႏိုင္ရန္ႏွင့္၊ ျပီးျပည့္စံုေသာ ဆရာမ်ား၏ ပညာေရး မြမ္းမံသင္ၾကားမႈ လုပ္ငန္းမ်ားအား ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ပညာေရး ဌာန၏ အဓိက သုေတသနျပဳေသာ စီမံကိန္း (၃)ခုမွာ — ဘာသာေဗဒဘာသာရပ္ႏွင့္ သင္ၾကားမႈအပိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သုေတသန ၊ ဘာသာစကားသင္ၾကားပုိ႔ခ်ေသာဆရာမ်ား၏ ပညာသင္ၾကားမႈ ဆိုင္ရာ သုေတသနႏွင့္ ပညာေရး ႏိႈ္င္းယွဥ္ ေလ႔လာမႈ ပညာရပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ပညာေရးသုေတသန ျပဳမႈ စသည္တို႔ျဖစ္သည္။
တရုတ္ႏိုင္ငံ ဘာသာစကား စြမ္းရည္ စစ္ေဆးမႈ ဌာန
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၂၉)ရက္ေန႔တြင္ “တရုတ္ႏိုင္ငံ ဘာသာစကား စြမ္းရည္ စစ္ေဆးမႈ ဌာန”အား (ေနာက္ပိုင္းတြင္ “စစ္ေဆးမႈဌာန”ဟု ေခၚေ၀ၚ သံုးစြဲသြားမည္) တည္ေထာင္ခဲ႔သည္။ စစ္ေဆးမႈ ဌာနသည္ ျပည္တြင္းတြင္ ပထမ တန္းစားနွင့္ ႏိုင္ငံတကာသို႔လည္း လႊမ္းမိုးႏိုင္ေသာ နာမည္ေကာင္း ရွိသည့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား စစ္ေဆးမႈ ဌာနႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား စစ္ေဆးမႈ စာေမးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ေပးေသာ ဌာန တစ္ခု အျဖစ္ တည္ေထာင္သြားရန္ ျဖစ္သည္။ စစ္ေဆးမႈ ဌာနမွာ ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာန လူမႈ ပတ္၀န္းက်င္ သုေတသန— တရုတ္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား သင္ၾကားေရး သုေတသန ဌာနႏွင့္ ပီကင္း ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား ဌာန၏ အားသာခ်က္အား အေျခခံ၍၊ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား စာေမးပြဲမ်ားစြာကို ျပဳလုပ္သြားႏိုင္ရန္၊ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ႏုိင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား ထူခၽြန္ ထက္ျမတ္ေသာ သူမ်ား၏ စံခ်ိန္စံညြန္မ်ားအား ျပန္လည္ သတ္မွတ္ႏိုင္ရန္၊ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကားသင္ၾကားမႈ ဆိုင္ရာ စစ္ေဆးမႈမ်ားအား သုေတသန ျပဳရန္၊ လက္ရွိ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈပတ္၀န္က်င္၏ လိုအပ္မႈကို ျဖည္႔စည္းေပးနိုင္ရန္၊ ဌာနႏွင့္ စီးပြါးေရး လုပ္ငန္းမ်ားမွ လိုအပ္ေသာ ဘာသာရပ္ ဆိုင္ရာ က်ြမ္းက်င္မႈ စာေမးပြဲမ်ားအား ျပဳလုပ္သြား ႏိုင္ရန္ျဖစ္သည္။ ပညာရပ္ တစ္ခုအေနျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အက်ိဳးအျမတ္ မၾကည့္ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း တစ္ခု အေနျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္ေဆးမႈ ဌာနသည္ အဆင္႔ အမ်ိဳးအမ်ိဳး အတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အမ်ားျပည္သူ လိုအပ္ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈမွ အထူး ၀န္ေဆာင္မႈ အေနအထားသို႔ လည္းေကာင္း၊ ကေလး အရြယ္မွ လူၾကီး အရြယ္ထိ အရြယ္ေပါင္းစံု၏ အဖက္ဖက္မွ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား စစ္ေဆးမႈႏွင္႔ ၀န္ေဆာင္မႈကို ျပဳလုပ္ ေပးသြားႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဘာသာစကား စြမ္းရည္ တိုးတက္မႈ သုေတသနဌာန
ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဘာသာစကား စြမ္းရည္ တိုးတက္မႈ သုေတသန ဌာနသည္ (ေနာက္ပိုင္းတြင္ “ဌာန” ဟု ေခၚေ၀ၚ သံုးစြဲသြားမည္) တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား သင္ၾကားေရး သုေတသန ဌာန၏ ဘာသာစကား ျပဌာန္းခ်က္ သုေတသန အဖြဲ႔ အေပၚ အေျခခံ၍၊ ႏိုင္ငံေတာ္၏ စာေပႏွင့္ ဘာသာစကား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဂ်ဴလိုင္လတြင္ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ႔သည္။ ထိုဌာနသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဘာသာစကား သုေတသန ဌာနႏွင့္ ဆက္ႏြယ္သည့္ အတြက္၊ ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာနမွ စာေပႏွင့္ ဘာသာစကား သတင္း အခ်က္အလက္ ဆက္သြယ္မႈ ဌာနႏွင့္ ပီကင္း ႏိုင္ငံျခားဘာသာ တကၠသိုလ္မွ အတူတကြ တည္ေထာင္ ကြပ္ကဲျခင္း ျဖစ္သည္။ ဌာန၏ အဓိက တာ၀န္မွာ ဘာသာစကား၏ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရး ကိစၥရပ္မ်ားရပ္မ်ား စသည္႔ အပိုင္းတို႔တြင္ အေရးၾကီးေၾကာင္း တို႔ကို အထူး ေလ႔လာ သုေတသန ျပဳသြားရန္ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဘာသာစကား စြမ္းရည္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သီအိုရီမ်ား ေဖၚထုတ္နိုင္ေရးႏွင့္ လက္ေတြ႔ သုေတသန လုပ္ငန္း တို႔ကိုသာ အဓိက ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ျဖစ္ျပီး၊ ဘာသာစကားပိုင္း ဆိုင္ရာ စြမ္းရည္ ျပည္႔၀ေသာ ထူးခၽြန္သူမ်ားအား ေဖၚထုတ္ေရး၊ ႏိုင္ငံတကာမွ အသိအမွတ္ျပဳေသာ ဘာသာစကား ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ ျမိဳ႕ၾကီးမ်ား၏ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကား စြမ္းရည္ တိုးတက္မႈ စသည့္ တို႔၏ သုေတသန လုပ္ငန္းမ်ားအား ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ျဖစ္ျပီး၊ လိုအပ္ေသာ ဌာနမ်ားအတြက္ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ကူညီေ ထာက္ပံ႔ႏိုင္ရန္ႏွင့္ လူမႈ ပတ္၀န္းက်င္ စီးပြား တိုးတက္မႈ အတြက္ တဖက္တလမ္းမွ ကူညီေပးႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။
