အႏုပညာ သုေသတနဌာနအား ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ ခဲ႔သည္။ ပီကင္းႏိုင္ငံျခားဘာသာ တကၠသိုလ္မွ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ အႏုပညာမ်ား တိုးတက္ အတြက္ တြန္းအား ေပးႏိုင္ရန္၊ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စစ္မွန္ေသာ အႏုပညာ အေမြအႏွစ္မ်ားကို အဖက္ဖက္မွ ေဖၚထုတ္ႏိုင္ရန္၊ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာမ်ား ႏိုင္ငံတကာသို႔ ထြန္းကား ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားေစရန္ အတြက္ တိုင္းရင္းသား အေမြအႏွစ္ အႏုပညာမ်ားအား စုစည္း၍ အဓိက သုေသတနျပဳေသာ စည္းစနစ္က်ေသာ အဆင္႔ျမင့္ ပညာ သင္ၾကားမႈ သုေသတနဌာန ျဖစ္သည္။ အႏုပညာ သုေသတန ဌာနသည္ ပီကင္း ႏိုင္ငံျခားဘာသာ တကၠသိုလ္၏ ေဆာင္ပုဒ္ ျဖစ္သည္႔“ႏိုင္ငံတကာသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ရန္၊ ထူးျခားမႈရွိရန္၊ အႏွစ္သာရ ျပည့္၀ရန္”တို႔ကို အဓိကထား၍၊ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ေက်ာင္း၏ ဘာသာစကား အပိုင္းတြင္ ထူးခၽြန္မႈကို အေျခခံ၍ တရုတ္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အႏုပညာမ်ား ႏိုင္ငံတကာသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိရန္ ျဖစ္သည္။ ပီကင္း ႏိုင္ငံျခားသာ တကၠသိုလ္တြင္းရွိ ဆရာ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ႏို္င္ငံတကာမွ လာေရာက္ပညာ သင္ၾကားေသာ ေက်ာင္းသာမ်ား ၊ ပီကင္းျမိဳ႕ရွိ ျပည္ပႏွင့္ ဆက္သြယ္ေသာ အဖြ႔ဲအစည္းမ်ားႏွင္႔ Confucius Institute မွ လုပ္အားေပးသူမ်ားအား တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ Opra(အထူးသျဖင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံ ကိုယ္စားျပဳဟု သတ္မွတ္ႏိုင္ေသာ ပီကင္း Opra) စသည႔္ တိုင္းရင္းသား တို႔၏ အႏုပညာ အေျခခံ သီအိုရိမ်ားႏွင့္ အေျခခံ တတ္ထားသင့္ေသာ ပညာရပ္မ်ားအား နားလည္ ပိုင္ႏိုင္ရန္ သင္တန္းေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ ေပးခဲ႔ျပီး၊ ပီကင္း ႏိုင္ငံျခား ဘာသာ တကၠသိုလ္၏ ထူးျခားေသာ အႏုပညာ ပတ္၀န္က်င္ အေငြ႔အသက္ မ်ားအား ဖန္တီးႏိုင္ခဲ႔သည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသား အႏုပညာမ်ားသည္ နက္နဲမ်ားျပားျခင္း၊ သုေသတန ျပဳရမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားလည္း က်ယ္၀န္းျခင္း၊ သုေသတနျပဳသည့္ နည္းလမ္းမ်ားတြင္လည္း၎၏ ကိုယ္ပိုင္ ထူျခားခ်က္မ်ား ရွိသည္႔ အျပင္၊ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ နက္နဲေသာ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာ အေျခခံႏွင့္ လက္ေတြ႕စမ္းသပ္ ေသာ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား ရွိရန္ လိုအပ္သည္။ ပီကင္းႏိုင္ငံျခားဘာသာ တကၠသိုလ္ အႏုပညာ သုေသတနဌာနသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အႏုပညာရပ္ ထူးျခားခ်က္မ်ားအား ေသခ်ာ ပိုင္ႏိုင္စြာ ေလ႔လာျပီး၊ က်မ္းက်င္ေသာတီထြင္ ဆန္းသစ္မႈမ်ားအား အေျခခံ၍၊ သင္ၾကားမႈ၊ သုေသတနျပဳမႈ ၊ျပန္႔ပြားမႈမ်ား အတြက္ သိပံၸနည္းက်ႏွင့္ တိက်ေသခ်ာေသာ နည္းစနစ္မ်ားျဖင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အေကာင္းဆံုး ကိုယ္ပိုင္ အႏုပညာ မ်ားအား အထြဋ္အထိပ္ ေရာက္ေအာင္ ေဖၚထုတ္ေပးခဲ႔သည္။ ထိုသို႔ ေဖၚထုတ္ရာတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ အႏုပညာ ထူးျခားခ်က္မ်ားအား ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ျပီး၊ တိုင္းရင္းသား အႏုပညာမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ဘာသာရပ္ အသစ္တခုကို တည္ေထာင္ေပးႏိုင္ခဲ႔သည္။
အႏုပညာ သုေသတန ဌာနသည္ ဂုဏ္ထူးတန္းဘဲြ႔ကို ေပးအပ္နိုင္ေသာ အဖြဲ႔အစည္း တခုျဖစ္ျပီး၊ ယခုအခါ ဂုဏ္ထူးတန္းတြင္ ေလ႔လာ သင္ၾကားေနေသာ ေက်ာင္းသား (၉)ဦး ရွိသည္။ သင္ၾကားမႈႏွင့္ သုေသတနျပဳမႈ ဦးတည္ခ်က္မ်ားမွာ တရုတ္ရိုးရာေအာ္ပရာအား ႏိုင္ငံတကာသို႔ ျပန္႔ပြားေရးပင္ ျဖစ္သည္။ သတ္မွတ္သင္ၾကားေသာ ဘာသာရပ္မ်ားမွာ– အႏုပညာ ျပန္႔ပြားေရး ဘာသာရပ္၊ တရုတ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေအာ္ပရာသမိုင္း၊ တရုတ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ရုပ္ရွင္ သမိုင္း၊ Aesthetics Of Literature And Art ၊ အႏုပညာရပ္ ဆိုင္ရာ သီအိုရီမ်ား၊ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ သီအိုရီမ်ား၊ သရုပ္ေဆာင္မႈႏွင့္ ရိုက္ကူးေရး ဆိုင္ရာ အေျခခံ ပညာရပ္မ်ား စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။
အႏုပညာ သုေသတနဌာန၏ သင္ၾကားမႈသည္ သီအိုရီႏွင့္ လက္ေတြ႔ ေပါင္းစပ္မႈကို အဓိကထား၍၊ ကၽြမ္းက်င္ေသာ အႏုပညာ သင္ၾကားမႈႏွင့္ အႏုပညာ တိုးတက္ ျပန္ပြားေရး သင္ၾကားမႈ တို႔ကို ေပါင္းစပ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အႏုပညာ လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္မႈႏွင့္ သီအိုရီမ်ားအား သင္ၾကားမႈႏွင့္ သုေသတနျပဳမႈတို႔တြင္ ထည္႔သြင္း ထားသည့္ အတြက္ လက္ေတြ႔နွင့္ သီအိုရီ တထပ္တည္း က်ေသာ သင္ၾကားမႈ စနစ္ကို ျဖစ္တည္ ေစခဲ႔သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ အႏုပညာ သုေသတနဌာနမွ ဂုဏ္ထူးတန္း ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ “ပီကင္းေအာ္ပရာ အပိုင္း(၁၀၀)ပါ အႏွစ္ခ်ဳပ္ စာအုပ္အား အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား”တြင္ တတပ္တအား ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ ရွိသည္။ လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားတြင္ ေလ႔လာ စမ္းစစ္မႈမ်ား၊ သင္ယူမႈ အပို္င္းမ်ားတြင္ လက္ေတြ႕ျပဳလုပ္မႈမ်ား ေပါင္းစပ္ထားသည့္ အတြက္ ေက်ာင္းသာမ်ားအား တရုတ္ ေအာ္ပရာ အႏုပညာအား ပိုမိုနက္နဲစြာ သိရွိနားလည္ ေစခဲ႔သည္။ ထိုစာအုပ္၏ ဘာသာျပန္မႈႏွင့္ အႏုပညာ ေဖၚျပမႈ အရည္အေသြးမ်ားမွာ ပညာရွင္မ်ားနွင့္ ထိုလုပ္ငန္းကို ေဆာင္ရြက္ ေနသူမ်ား၏ အသိအမွတ္ ျပဳမႈကို ရရွိခဲ႔သည္။
ယခုအခါတြင္ အႏုပညာ သုေသတနဌာနတြင္ တာ၀န္ထမ္းဆာင္ေနသူ (၄)ဦး၊ ျပင္ပမွ ဖိတ္ေခၚလာေသာ ကၽြမ္းက်င္ ပညာရွင္ ပါေမာကၡ (၁၂)ဦးရွိျပီး၊ ထိုအထဲတြင္ သင္ၾကားေရး တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနေသာ ဆရာ (၁၄) ရွိသည္။ ဆရာမ်ားအတြင္း ပါေမာကၡ (၆)ဦး ၊ လက္ေထာက္ ပါေမာကၡ (၂)ဦး ျဖစ္ျပီး၊ ထိုအထဲတြင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ရထားသူ (၈)ဦး ရွိသည္။
